Dit zijn de voordelen van een koude douche Meer van Runners World Chris Nikic wil de eerste Ironman finisher met het syndroom van Down worden!
Chris Nikic weet wat hij wil in het leven. ‘Een eigen huis kopen, een eigen auto te kopen en trouwen met knappe blonde vrouw uit Minnesota,’ vertelt de 21-jarige aan Runner's World.
Maar Nikic, die het syndroom van Down heeft, beseft dat je het niet kado krijgt. ‘Mijn vader zegt dat je je dromen nooit waarmaakt als je alleen maar op de bank zit en computerspelletjes speelt,’ zegt hij. In plaats daarvan doet de jonge Amerikaan zo’n beetje het tegenovergestelde: trainen voor een Ironman Triathlon.
Een Ironman bestaat uit 3860 meter zwemmen, 180,2 km fietsen en 42.195 meter hardlopen. Het is, volgens velen, de ultieme fysieke test. Finishen is voor iedereen een cv-waardige prestatie, maar voor Nikic zou de betekenis nog veel groter zijn. ‘Finishen betekent dat ik mijn dromen kan verwezenlijken en voor mezelf kan zorgen,’ zegt hij. ‘Het betekent ook dat ik mensen zoals ik kan inspireren om achter hun eigen dromen aan te gaan.’
Hoewel Nikic bij het zwemmen en het lopen met een touw verbonden is aan zijn paralympische partner (en coach) en hulp krijgt bij de wissels tussen de onderdelen, zal hij verder aan precies dezelfde wedstrijdeisen en -regels moeten voldoen. ‘We maken op de hoofdonderdelen voor niemand een uitzondering,’ legt Andrew Messick, CEO van de Ironman Group, uit. ‘Alle atleten moeten dezelfde afstanden afleggen en dezelfde cut-off tijden halen.’ Als Nikic in minder dan 17 uur over de finish komt, zal het dus ‘dezelfde prestatie zal zijn als voor iedereen’, zegt Messick.
In de 42-jarige geschiedenis van de Ironman hebben honderdduizenden atleten aan de start gestaan, maar Nikic is de eerste deelnemer met het syndroom van Down, zegt Messick. ‘En we hopen dat hij niet de laatste is.’
Van jongs af aan kreeg Chris Nikic te horen dat hij veel niet zou kunnen. Hij kon niet lopen tot hij vier was. Nu bereidt hij zich voor op zijn eerste Ironman in november.
Op 7 november, als Nikic de wateren van de Golf van Mexico betreedt voor de Ironman Florida in Panama City Beach, doet hij dat niet alleen voor zichzelf, maar voor miljoenen mensen met een handicap die vaak en vanaf jonge leeftijd te horen krijgen wat ze wel en niet kunnen doen.
Chris Nikic’ vader, Nik Nikic, kan een hele lijst opsommen van hindernissen waar zijn zoon mee te maken heeft gehad: ‘Een open hart operatie toen hij vijf maanden was. Tot zijn vierde jaar kon hij niet lopen. Tot zijn vijfde was hij niet in staat om vast voedsel te eten. Vier grote ooroperaties toen hij 17 was. En nog steeds worstelt hij met zijn evenwicht, een trage reactietijd en lage spierspanning.
De lijst is nog langer, maar in Chris Nikic' gedachten is niets onoverkomelijk. En als mensen hem vertellen dat hij iets niet kan doen, zegt hij gewoon: let op, ik ga je ongelijk bewijzen.
Dat was niet altijd zo. ‘Eerlijk gezegd werd ik als ouder ook beïnvloed door de negatieve percepties en adviezen tijdens de eerste 18 jaar van Chris' leven,’ bekent Nik, die Chris opvoedde met zijn vrouw en Chris' moeder, Patty (een blonde vrouw uit Minnesota). ‘Ouders krijgen zoveel negatieve informatie als hun kind geboren wordt met het syndroom van Down. Het gaat steeds over wat je kinderen niet kunnen doen, niet over wat ze zouden kunnen doen als ze er echt voor gaan.’ Nik en Patty's gevoel veranderde toen Chris oktober vorig jaar betrokken raakte bij een paralympische triatlon en genoeg conditie had opgebouwd om 1.000-meter in het open water te zwemmen.
‘de eerste de eerste Ironman finisher,’ herinnert Nik zich. Nadat hij uit het meer was geklommen, verdiende Nikic volgens de lokale traditie het recht om zijn naam op de muur van een nabijgelegen huis te tekenen. Met een zwarte stift krabbelde hij: ‘Chris Wereldkampioen’. Die woorden plantte een zaadje in zijn vaders geest.
‘Ik begon te denken: ja, waar zou hij nou een wereldkampioen in kunnen worden?’ vertelt Nik. Toen hij hoorde dat niemand met het syndroom van Down ooit aan een Ironman had meegedaan, vroeg Nik: ‘Waarom Chris niet?’
Zo begon het. Na de hele winter en het voorjaar ijverig te hebben getraind, werd Nikic de eerste persoon met het Down-syndroom die in mei een halve Ironman voltooide – zij in het in egen wedstrijd, omdat de echte wedstrijd om coronaredenen werd geschrapt.
Sindsdien is hij hard blijven trainen, gemiddeld meer dan 30 uur per week, terwijl hij daarnaast ook nog school, huiswerk en een toenemend aantal mediaverzoeken in zijn schema moet passen. Soms staat hij om 5 uur ‘s ochtends op om voor de eerste les nog te kunnen trainen. ’s Avonds na de schooldag traint hij dan nog eens. Op Instagram en thuis, op een groot whiteboard, houdt hij al die trainingen nauwgezet bij.
Hardlopen is de moeilijkste van de drie onderdelen, zegt Nikic, maar ook zijn favoriet omdat het het laatste onderdeel is. Bovendien helpt het hem om ‘mooie billen te krijgen’ en ‘daar houden de dames van’.
Los van alle grappen zegt coach en wedstrijdpartner Dan Grieb dat Nikic zijn succes vooral te danken heeft aan één krachtige filosofie: gewoon elke dag 1 procent beter proberen te worden.
‘Het is gemakkelijk om succesvol te zijn omdat ik elke dag maar één procent beter hoef te worden,’ legt Nikic uit. Wat begon als een push-up een jaar geleden is nu 160 push-ups geworden; wat begon als één rondje zwemmen, werd 3800 meter. Met toewijding, consistentie en veel positiviteit blijft Nikic zichzelf verbeteren. Elke zaterdagavond, als hij een nieuwe PR op de fiets noteert, vieren zijn vader en hij dat met Chinees, chocoladetaart en een Corona-biertje.
Door de gestage aanpak zijn ook Nikic’ cognitieve vaardigheden sterk verbeterd. ‘Na ongeveer een jaar, anderhalf jaar, begon hij in twee keer zo snel nieuwe vaardigheden en handelingen op te pikken en later werd hij alleen nog maar sneller,’ legt vader Nik uit. ‘Hij begon dingen cognitief gewoon veel sneller aan elkaar te verbinden.’
Nikic' 1-procent filosofie is zo effectief gebleken dat hij zelfs al toespraken heeft gehouden over het onderwerp. Eén keer zelfs voor 1000 mensen.
Het was iets wat we nooit voor mogelijk hadden gehouden.
Mensen zijn zo bezorgd over mensen met Down, dat ze te voorzichtig met ze zijn, legt trainer Grieb uit. Zo worden ze eigenlijk in vakjes opgesloten en worden hun kansen geminimaliseerd. ‘UPDATE: op 7 november slaagde Chris Nikic er inderdaad in om,’ zegt Grieb. ‘Dus als we bang zijn om Chris te laten falen, dan beroven we hem eigenlijk van een paar geweldige lessen.’
Nikic heeft tijdens het trainen al drie fietsongelukken gehad, waarvan er één goed was voor 12 hechtingen op zijn kin. Het incident, dat slechts een maand voor de halve Ironman plaatsvond, kostte de atleet ook wat huid op zijn ellebogen, knieën en handen - én tien kostbare trainingsdagen. Toen zijn lichaam eindelijk genoeg genezen was om weer op het zadel te springen, was hij er mentaal nog niet aan toe. Die blokkade bleek voor zijn begeleiders geen excuus om de handdoek in de ring te gooien. In plaats daarvan ‘zetten we hem op een fiets op een parkeerplaats’, herinnert vader Nik zich. ‘Hij ging amper 5, 6 kilometer per uur, ik moest hem vasthouden.’ Nikic hield vol, en na 10 tot 15 minuten, ging hij verder naar een bospad. Daar begon hij extreem langzaam te fietsen: 8 kilometer in ongeveer anderhalf uur. Toen voerde hij het ritme op en voltooide de volgende 8 kilometer in ongeveer de helft van de tijd. Hoewel de prestaties niet in de buurt kwamen van zijn beste tijden (over 8 kilometer doet hij normaal zo’n 20 minuten), was de groei onmiskenbaar.
Nu rijdt Kivic soms wel 160 kilometer per training, maar wel met BMX pads op zijn ellebogen en knieën. ‘Dus als hij valt, stuitert hij weer omhoog", zegt vader Nik.
Het trainen voor een Ironman heeft Nikic ook sociaal veel opgeleverd. Hij werd lid van Griebs triatlonclub, raakte bevriend met andere atleten en nu komen er elke zaterdag zo’n twaalf mensen opdagen om zijn lange fietstocht met hem af te werken. ‘Hij is gek op die sociale connectie, op de knuffels en de aandacht,’ zegt zijn vader. ‘Het is een gemeenschap die hem heeft omarmd. Veel van de anderen zoals hij hebben die sociale interactie niet. Hij maakt deel uit van een team en een gemeenschap.’
Op zijn beurt brengt Nikic, die bekend staat om het omhelzen van iedereen en iedereen, de groep ook veel. Hij transformeerde ‘onze hele triatlongroep in Florida tot één knuffelgemeenschap die nu allemaal rond Chris is verenigd om deze Ironman te voltooien,’ zegt Grieb, die zich herinnert dat meer dan honderd mensen hem in mei kwamen aanmoedigen bij zijn halve Ironman.
Na die halve Ironman is Nikic alleen maar bekender geworden: hij werd onlangs gefilmd een video voor de Amerikaanse National Down Syndrome Society, sierde de cover van meerdere tijdschriften, werd geïnterviewd door sportzender ESPN en werd benoemd tot ambassadeur van de Paralympische Spelen.
Maar het gaat hem niet om de aandacht of de lof, benadrukt zijn vader. Hij wil mensen met Down inspireren. Dat is zijn grote doel. En: ‘zijn familie geruststellen.’ ‘Ik maak me altijd zorgen over wat Chris gaat doen als we er niet zijn,’ geeft Nik toe. ‘Als hij een Ironman kan voltooien, dan kan hij alles doen wat hij wil doen en zal hij oké zijn, wat er ook gebeurt.’ Nik hoopt deze boodschap te verspreiden naar andere ouders die kinderen hebben met een handicap... ‘Het komt wel goed met je kinderen, maar je moet in ze investeren terwijl ze jong zijn en ze helpen om het beste uit zichzelf te halen.’
Op het moment van schrijven staat de Ironman Florida in Panama City Beach nog steeds gepland voor de eerste zaterdag van November, overigens. Maar vanwege corona is er een kans dat de wedstrijd wordt uitgesteld of geannuleerd. Voor Chris is dat natuurlijk geen excuus. ‘Dan zetten we gewoon ons eigen parcours uit,’ zegt Grieb.
En als Nikic over de finish komt, of het nu gaat om een officiële race of een eigen wedstrijd, hoe gaat hij dat dan vieren? ‘Na de Ironman gaan we naar de nachtclub,’ zegt Nikic. ‘Ik nodig ik een heleboel blonde vrouwen uit.’
